Kan, vücuttaki taşıma, düzenleme, savunma ve koruma gibi önemli işlevleri yerine getiren özel bir sıvıdır. Kan hücreleri ve plazmadan oluşur ve damarlar aracılığıyla vücuda yayılır. Kan, vücutta oksijen, besinler ve metabolik atıkların taşınmasını sağlar. Ayrıca hormonların hedef hücrelere ulaşmasına yardımcı…
Kan plazmasında, oksijen taşıyan alyuvarlar (eritrositler) ve savunmada görev yapan akyuvarlar (lökositler) bulunur. Kan pulcukları (trombositler) de hücre parçaları olarak plazmada yüzer. Alyuvarlar, sayıca en fazla olan kan hücreleridir ve yapıları, görevlerini en iyi yapabilecek şekilde dizayn edilmiştir. Alyuvarlar, aktif…
Kan nakillerinin tarihi oldukça eski olmasına rağmen, ilk denemelerinde hayvan kanının kullanılması ve sonraki yıllarda yapılan insan kan nakillerinin çoğunun ölümle sonuçlanmasıyla riskli bir işlem olarak görülmekteydi. Ancak Avusturyalı Karl Landsteiner’in çalışmaları sayesinde insanların kan grupları belirlenmiş ve ABO sistemine…
Bağışıklık sistemimiz, vücudumuzu hava, su ve besinlerden gelen hastalıkların ve kanserleşmeye yol açabilecek anormal hücrelerin etkilerinden korur. Bu koruma, üç savunma hattı tarafından sağlanır. İlk iki savunma hattı, özgül olmayan savunma hattıdır ve deri, sindirim ve solunum organları sayesinde sağlanır.…
Aşırı Duyarlılık (Alerji) Alerji, alerjen adı verilen maddelere karşı gelişen yangı tepkisi sonucu ortaya çıkan şişlik, ağrı, kızarıklık ve ısı artışıdır. En sık görülen alerji türü IgE antikorlarıyla oluşur. Örneğin, saman nezlesi gibi alerjik reaksiyonlarda, plazma hücreleri polenlere özgü IgE…
Boşaltım Sistemi ve Osmotik Denge Canlılar, normal yaşamlarını sürdürebilmeleri için dengeli ve kararlı bir iç ortamının olması gerektiğini biliyoruz (homeostazi prensibi). Bu nedenle, vücuttaki fazla suyu, zararlı maddeleri ve fazla metabolik ürünleri hücrelerden ve doku sıvısından uzaklaştırarak bu dengenin korunmasını…
Hayvanların metabolizması sonucu ortaya çıkan atıkların vücuttan atılabilmesi için suda çözünmesi gerekmektedir. Bu nedenle atık cinsi ve miktarı su dengesi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. En önemli atıklar arasında azotlu bileşikler öne çıkmaktadır. Protein ve nükleik asitlerin parçalanması sonucu oluşan…
Omurgasız hayvanların birçoğu, boşaltım maddelerini vücut yüzeyinden difüzyonla atarlar. Ancak bazıları, özel boşaltım sistemlerine sahiptirler. Yassı solucanlarda, protonefridyum olarak bilinen alev hücre sistemleri yer alır. Bu sistemde, boru şeklindeki özel yapılar, alev hücreleri ile birlikte çalışarak vücut sıvılarından suyu ve…
Boşaltım sistemi, vücuttaki zararlı maddelerin atılması için önemlidir. Böbrekler, üreterler, idrar kesesi ve üretra, insan üriner sisteminin parçalarıdır. Böbrekler, bel bölgesindeki omurganın her iki yanında yer alır ve kan hacmi ve basıncının düzenlenmesi, elektrolitlerin konsantrasyonunun ayarlanması, kan pH değerinin ayarlanması,…
İdrar oluşumu, böbreklerde üç aşamada gerçekleşir: süzülme, geri emilim ve salgılama. Süzülme, glomerulus içerisindeki kan sıvısının Bowman kapsülü boşluğuna pasif bir şekilde geçmesiyle oluşur. Bu süzüntü, doku sıvısı yapısındadır ve idrara dönüştürülmek için geri emilim ve salgılama aşamalarına ihtiyaç duyar.…