Lipitler, Karbonhidratlar ve Proteinlerin Solunum Tepkimelerindeki Yıkımı
Polisakkaritler glikoza hidroliz tepkimeleriyle parçalanır. Elde edilen glikoz hücre içinde glikoliz ve Krebs döngüsü ile yıkılarak enerji üretir.
Lipitler önce yapı taşları olan gliserol ve yağ asitlerine parçalanır. Gliserol ATP harcanarak gliserol fosfata dönüştürülerek glikoliz tepkimelerine katılır. Yağ asitlerinin yıkımı dehidrasyonla gerçekleşir. Her yağ asiti asetil Co A meydana getirir ve bu asetil Co A Krebs döngüsüne girer. Karbonhidratlara göre daha fazla karbon atomu ve hidrojen sayısı fazla olduğu için lipitlerde yüksek oranda enerji açığa çıkar.
Amino asitler amino grubu ayrıldıktan sonra geriye kalan madde, karbon sayısına göre asetil koenzim A’dan 3 C’lu pirüvattan ya da Krebs döngüsünün değişik basamaklarından solunum tepkimelerine katılır.
Karbonhidrat ve lipitler solunum tepkimelerinde kullanıldığında CO2 ve H2O son ürün olarak açığa çıkarken proteinlerin kullanıldığı durumlarda CO2, H2O ve NH3 (amonyak) meydana gelir. Protein yıkımı sonucu oluşan NH3, karaciğer hücrelerinin mitokondrilerinde üreye dönüştürülür.
Özetle, polisakkaritler glikoza, lipitler gliserol ve yağ asitlerine, proteinler ise amino asitlere parçalanarak solunum tepkimelerinde kullanılır. Enerji üretimi için gerekli ATP’nin üretilmesiyle birlikte CO2, H2O ve NH3 (amonyak) gibi son ürünler açığa çıkar.