Bitki Klonlaması: Genetik Varyasyonu Koruma Yöntemi
Klonlama, tek bir somatik hücreden elde edilen kalıtsal yapıda birbirinin aynısı olan organizmaların üretilmesi işlemidir. Bitkilerde klonlama, vejetatif üreme olarak adlandırılır. Diploid hücrelerin geliştirilmesiyle aynı ata bitkiyle ve birbirleriyle aynı özelliklere sahip olan yeni bitkiler üretilebilir. Bu yöntem, genetik varyasyonun korunmasını sağlayarak istenen özelliklere sahip bitkilerin kısa sürede çoğaltılmasını mümkün kılar.
Gen klonlaması, bitkilere daha önce sahip olmadıkları özelliklerin kazandırılmasını da sağlayabilir. Bu amaçla, Agrobacterium tumefaciens bakterisi kullanılır. Bu bakteri, bitkilerde genetik bilgi aktararak taç uru adı verilen bir tümör oluşturur. Ancak, bu bakterinin tümör oluşturan genetik materyali silinerek, plazmit aktarımı için kullanılabilir hale getirilir. İlgili bakteri, transgenik bitki oluşturulmasında önemli bir role sahiptir.
Bu yöntemin başlangıcında, Agrobacterium tumefaciens bakterisinin vektör olarak kullanılacak plazmidine böceklere direnç geni ve antibiyotik direnç geni birlikte aktarılır. Daha sonra, gen aktarımı yapılacak bitkinin yaprağı kesilerek yaralanmış bölgelere bakteri bulaştırılır. Bakterinin gen aktarımı yaptığı ve yapmadığı hücrelerin birbirinden ayrılması için ortama antibiyotik eklenir. Gen aktarımı yapılan bitki hücreleri, böceklere direnç geni ile birlikte antibiyotik direnç genini de alarak ortama antibiyotik eklenmesinden etkilenmezler. Canlı kalan hücreler, kültür ortamında çoğaltılarak istenen özelliklere sahip yeni bitkiler elde edilir.
Bitki klonlaması, genetik varyasyonun korunmasını ve istenen özelliklere sahip yeni bitkilerin kısa sürede çoğaltılmasını mümkün kılar. Bu yöntem, bitki yetiştiriciliği alanında oldukça faydalıdır.