Fenotipik eşey belirlenmesi, canlıların çevresel koşullarının cinsiyetini belirlemesi olarak tanımlanabilir. Bu örneklerden biri deniz solucanı Bonellia viridis’te görülür. Bu türde dişi bireyler büyükken, erkekler küçüktür. Larvanın gelişim ortamına göre erkek ya da dişi olarak farklılaşması ise diğer bir örnektir. Bitkilerde ise Arisaema japonica’da köklerdeki yedek besin maddesi miktarı cinsiyeti etkiler. Halkalı solucanlarda ise yaşam süreci ve sahip olunan halka sayısı cinsiyeti belirler.
Canlıların çoğunda eşey genotiple belirlenir. Örneğin böceklerin çoğunda X0 ve XX durumu görülür. Arılar ise haploid ya da diploid olmalarıyla cinsiyetlerini belirlerler. Bazı hayvan gruplarında ise aynı gonozoma sahip bireyler erkek, farklı gonozomlara sahip bireyler dişi olur. En yaygın durum ise XX-XY’dir, burada dişiler homogametiktir (XX), erkekler ise heterogametiktir (XY).
Özetle, canlılarda cinsiyet, çevresel koşullar, yaşam süreci ya da genotiple belirlenebilir. Bu konuda birçok örnek vardır ve her canlı türü kendine özgü bir cinsiyet belirleme mekanizmasına sahiptir.