Çekirdek, ökaryot hücrelerin yönetim ve kalıtım merkezidir. Hücrenin tüm yaşamsal faaliyetleri çekirdek tarafından yönetilmektedir. Prokaryot hücrelerde, çekirdek bulunmadığı için kalıtsal materyaller sitoplazma içerisinde dağınık halde bulunur. Ökaryot hücrelerin çoğu en az bir çekirdeğe sahiptir. Hücrelerde genellikle oval ya da küremsi bir çekirdek bulunur.
Çekirdek zarı, birbirine paralel duran bir çift zarla çevrilidir. Dış zar granüllü endoplazmik retikulum (GER) ile devam etmektedir. İç ve dış zarların arasında zarlar arası bölge bulunur ve porlar zar üzerinde oluşur. Porlardan bazı maddeler pasif taşıma ile geçebilirken, büyük moleküller aktif taşıma ile taşınır. Çekirdek zarının dış yüzeyinde ribozomlar ve iç yüzeyinde arafilamentlerce zenginleştirilmiş nükleer laminalar yer alır.
Çekirdekçik, bir zarla çevrili değildir ve metabolik aktivitesi yoğun olan hücrelerde daha büyüktür. Ribozom üreten bir hücre içi makinesi olarak değerlendirilebilir. Hücre bölünmesi sırasında boyutu küçülür ve kromozomlar yoğunlaşıp kalınlaşarak çekirdekçik kaybolur.
Kromatin, çekirdek içindeki DNA’nın proteinlerle organize olmuş ipliksi bir yapıdır. Kromozomlar, kromatin ipliklerin kalınlaşmasıyla oluşur. Her türün kromozom sayısı, şekli ve büyüklüğü farklı olabilir. İnsan vücut hücreleri, 23 çift homolog kromozom içerirken, dişi bireylerin kromozom formülü 44 + XX ve erkek bireylerin kromozom formülü 44 + XY’dir.
Çekirdek, hücre bölünmesinin denetlendiği ve kalıtsal bilginin korunduğu önemli bir yapıdır. İnsan vücudundaki her hücre bu yapıya sahiptir ve çalışmaları yönetmek için vazgeçilmezdir.