Dihibrit Çaprazlama: Dihibrit çaprazlama, iki farklı karakteri kontrol eden allellerin dağılımlarının birbirinden bağımsız olduğu çaprazlamalara verilen isimdir. Örneğin, tohum rengi ve tohum şekli karakterleri farklı kromozomlar üzerinde bulunuyorsa, bu alellerin gametlere geçişi birbirinden bağımsız olur ve bağımsız genler denir. Bu çaprazlamada fenotipik ayrışım oranı genellikle 9:3:3:1 şeklindedir.
Mendel’in Bağımsızlık İlkesi: Mendel, dihibrit çaprazlama deneylerinden elde ettiği sonuçlara dayanarak bağımsızlık ilkesini oluşturdu. Bu ilkeye göre, farklı karakterleri kontrol eden genler farklı homolog kromozom çiftleri üzerinde bulunuyorsa, bu genlere bağımsız genler denir. Bağımsız genlere sahip bireylerin oluşturabilecekleri gamet çeşidi sayısı 2n formülü ile bulunur.
Örnek Soru Çözümü: Bir çift heterozigot sarı ve düz tohumlu ( SsDd ) bezelye bitkisi çaprazlanıyor. Tohum rengi ve şekli karakterleri farklı kromozomlar üzerinde bulunuyor, bu yüzden bu iki karakterin monohibrit çaprazlama sonuçlarında çarpım kanunu uygulanarak dihibrit sonuçları hesaplanabilir. Dihibrit çaprazlama sonucunda oluşabilecek fenotip çeşidi sayısı 4, genotip çeşidi sayısı ise 9’dur. Sarı ve düz tohumlu bezelyelerin oluşma olasılığı 9/16, SsDD genotipli birey oluşma olasılığı ise 1/8’dir.
Özet: Dihibrit çaprazlama, farklı karakterleri kontrol eden allellerin dağılımlarının birbirinden bağımsız olduğu çaprazlamalara verilen isimdir. Bu çaprazlamada, bağımsızlık ilkesi geçerlidir ve genellikle 9:3:3:1 şeklinde bir fenotipik ayrışım oranı vardır. Bu ilke, genetik çalışmalarda önemli bir role sahiptir.