Mendel’in Tam Baskınlık ve Eşbaskınlık Teorisi Gregor Mendel’in genetik çalışmaları, canlılardaki özelliklerin nesilden nesile nasıl aktarıldığını anlamamızı sağlamıştır. Mendel, farklı özelliklere sahip bezelye bitkilerinin çaprazlamasını yaparak, bitkilerdeki kalıtım kurallarını keşfetmiştir. Mendel’in en önemli keşiflerinden biri, baskınlık ve alellerin konseptidir. Mendel,…
Çok Alellilik Nedir? Çok alellilik, bir karakter için birden fazla alelin bulunduğu durumlarda ortaya çıkar. Ancak, bir birey yalnızca bu alellerin en fazla ikisine sahip olabilir. Örneğin, tavşanlarda kürk rengi için dört farklı alel mevcuttur: Yabanıl (C), Şinşilla (Cch), Himalaya…
Rh Uyumsuzluğu Nedir ve Neden Önemlidir? Rh uyumsuzluğu, Rh ( – ) bir anne ile Rh ( + ) kan grubuna sahip olan bir babadan oluşan bir gebelikte meydana gelir. Bu durumda, fetüsün taşıdığı Rh proteini nedeniyle plasenta yoluyla anne…
Canlılarda Genetik ve Kromozomlar: Canlıların genetik karakterleri belirleyen genler, kromozomlar üzerinde yer almaktadır. Kromozom ve gen sayısı birbirinden farklıdır ve diploid hücrelerde çiftler halinde bulunurlar. Mayoz bölünme sırasında homolog kromozomlar ayrılmaktadır ve döllenme olayı kromozomların tekrar çiftli hale dönmesini sağlamaktadır.…
Bağlı Genler ve Genler Arasındaki Mesafe Mendel, her bir genin farklı bir kromozom üzerinde olduğunu varsaymıştır. Ancak yapılan çalışmalar, bir kromozom üzerinde birden fazla genin bulunduğunu ortaya koymuştur. Bu genlere bağlı genler adı verilir ve mayoz bölünme sırasında parça değişimi…
Fenotipik eşey belirlenmesi, canlıların çevresel koşullarının cinsiyetini belirlemesi olarak tanımlanabilir. Bu örneklerden biri deniz solucanı Bonellia viridis’te görülür. Bu türde dişi bireyler büyükken, erkekler küçüktür. Larvanın gelişim ortamına göre erkek ya da dişi olarak farklılaşması ise diğer bir örnektir. Bitkilerde…
Gonozomlar ve Eşeye Bağlı Kalıtım Gonozomlar canlının eşeyinin belirlenmesinin yanı sıra, bazı vücut karakterlerinin genlerini de taşır. Bu karakterlere eşeye bağlı karakterler adı verilir. İlk kez 1910 yılında yaptığı deneyler sonucunda, Morgan bazı vücut karakterlerinin gonozomlar üzerinde taşındığını keşfetmiştir. Morgan,…
Pleiotropi: Bir Genin Birden Fazla Etki Alanı Olması Pleiotropi, bir genin canlı üzerinde birden fazla etkisi olması durumudur. Örneğin, orak hücreli anemi hastalığına neden olan genler, anormal alyuvar yapısı nedeniyle kansızlığın yanı sıra zihinsel gerilik, romatizma, böbrek hasarı, dalak hasarı,…
Mutasyon Nedir ve Mutajenler Nelerdir? Hücrenin ya da virüsün kalıtsal materyalindeki değişikliklere mutasyon denir. Mutasyona sebep olan her türlü etkiye de mutajen adı verilir. Yüksek enerjili ışınlar, uyuşturucu maddeler, kimyasal maddeler ve benzeri etkenler, mutajenler arasında sayılabilir. Farklı Mutasyon Türleri…
Nokta Mutasyonlar Genetik mutasyonlar, DNA’daki nükleotid dizisindeki değişikliklerden kaynaklanır. Bir nokta mutasyonunda, nükleotid dizisinin sırası veya bazları değişir. A-T / G-C oranındaki değişiklik, o genin özgü enziminin veya proteinin tamamen kaybolmasına veya etkinliğinin azalmasına neden olabilir. Örneğin, insanlardaki orak hücreli…